ΚΕΙΜΕΝΟ: SOLOUP
(Περιοδικό ΩΣ3 #31, Μάιος 2004)
Και μάλιστα που «πέφτει πάντα μέσα». Όχι στις τρύπες αλλά σε αυτό που θέλει να δείξει και να πει.
Ο Ιορδάνης Ανανιάδης είναι μια από αυτές τις παράξενες υπάρξεις των κινουμενάδων, όπου βιώνουν την τέχνη τους ταυτόχρονα ως σκιτσογράφοι και ως κινηματογραφιστές. Είναι ο πλέον παλιοκαραβάνας κινουμενάς στο φτωχό μας πριγκιπάτο κι αυτό που σκαρφίζεται, κατέχει τον τρόπο και την υπομονή, σκιτσάκι-σκιτσάκι να το ζωντανέψει, να του δώσει λαλιά, να το …εμψυχώσει.
Ίσως το «μικρόβιο» των ταινιών να το κληρονόμησε και από τον Μικρασιάτη πατέρα του, όπου αγαπούσε πολύ τον κινηματογράφο. (Απ ότι διαβάζω σε συνέντευξή του στην Ελευθεροτυπία -9/10/03-, μέχρι και μηχανή λήψης είχε φτιάξει!!). Παρακινημένος και από την ευχέρεια του στο σχέδιο, ο Ιορδάνης άρχισε να παθιάζεται και να πειραματίζεται με τα κινούμενα σχέδια. Επιρροές από τις Ντισνεϊκές υπερπαραγωγές, από τα σκίτσα του περιοδικού Mad, αλλά και από τους κορυφαίους καρτουνίστες του -αν θυμάστε κάποτε- ανατολικού μπλόκ.
Γέννημα θρέμμα Θεσσαλονικιός ο Ιορδάνης, εκεί ξεκίνησε να φτιάχνει το 1966, τα πρώτα διαφημιστικά φιλμάκια κινουμένων σχεδίων. Παράλληλα, άρχισε να υλοποιεί και την πρώτη του ταινιούλα «Πανδαισία», με θέμα σατiρικά εμπνευσμένο από την Ελληνική Μυθολογία . Η δεκάλεπτη «Πανδαισία» παίχτηκε το 1971 στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης όπου και βραβεύτηκε ως πρωτοεμφανιζόμενος σκηνοθέτης και δημιουργός κινουμένων σχεδίων.
Το 1972 κατεβαίνει στην Αθήνα για ν αρχίζει έναν νέο αγώνα δημιουργίας κι επιβίωσης. Δουλεύει για διαφημιστικές εταιρίες και ταυτόχρονα υλοποιεί με πείσμα και υπομονή, τις κεφάτες ιδέες του. Ξεκινά μια ταινία 30 λεπτών που δυστυχώς δεν ολοκληρώθηκε λόγω των επαγγελματικών του υποχρεώσεων. (Όσοι τυχεροί έχουν επισκεφθεί το εργαστήριό του στα Εξάρχεια, έχουν σίγουρα θαυμάσει στους τοίχους, τα καταπληκτικά backgrounds απ αυτήν την ημιτελή ταινία.).
Η συνέχεια έρχεται το 1979 με τον «Ζάχο τον Μαζόχα» τον αποτυχημένο αυτόχειρα, όπου εκτός από το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, παίζεται μ’ επιτυχία και στην Verona της Ιταλίας. Το 1981 παρουσιάζει τον «Κύκλο», την ιστορία του …ανθρώπου όπου από παιδί μέχρι την ενηλικίωσή του, εγκλωβίζεται σε ρόλους και καταναγκασμούς όπως η εκπαίδευση, οι κοινωνικές συμπεριφορές και η πολιτική, τις περισσότερες φορές , ερήμην του. Με την ιδιαίτερη σάτιρά του, ο «κύκλος» καταφέρνει να κερδίσει στο Φεστιβάλ της γενέτειρας, όχι μόνο το βραβείο καλύτερης ταινίας μικρού μήκους αλλά και τα βραβεία των κριτικών, το βραβείο χωρών μελών της ΕΟΚ και το κρατικό βραβείο.
Το 1983 εμφανίζεται η πρώτη «Τρύπα»! Επίσης πολυβραβευμένη: Ξανά πρώτο βραβείο καλύτερης ταινίας μικρού μήκους, βραβείο κριτικών, βραβείο χωρών μελών της ΕΟΚ, κρατικό βραβείο, αλλά και βραβείο στο διεθνές φεστιβάλ του Bilbao της Ισπανίας και διεθνή προβολή σε πολλά φεστιβάλ κινουμένων ανά τον κόσμο.
Ο «Αδάμ» (12 λεπτά) είναι μια άλλη σπαρταριστή ταινιούλα που είδε το φως της προβολής το 1986 και κερδίζει με τη σειρά της το πρώτο βραβείο στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, το βραβείο χωρών μελών της ΕΟΚ αλλά και το βραβείο καλύτερης παραγωγής των τελευταίων 3 χρόνων στη Lucca της Ιταλίας και επίσημη συμμετοχή στο φεστιβάλ του Βερολίνου. Επόμενη δημιουργία το «Εμείς οι Έλληνες», ταινία 8 λεπτών όπου προβάλλεται και βραβεύεται το 1996 στο φεστιβάλ της Δράμας με τιμητική διάκριση χωρίς όμως χρηματικό έπαθλο (για μια τόσο επίπονη δουλειά) και ο Ανανιάδης αποχωρώντας, σκίζει το βραβείο!
Και να που φτάνουμε το 2002 με την υποστήριξη του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου στην «Τρύπα νούμερο 2 – Overground ». Η Τρύπα 2 προβλήθηκε το 2003 στο δεύτερο φεστιβάλ Κινουμένου Σχεδίου στην Αθηναίδα, στα πλαίσια ενός ευρύτερου αφιερώματος για το σύνολο της δουλειάς του Ανανιάδη. Και οι Τρύπες δεν σταματούν εδώ. Ο Ιορδάνης ετοιμάζει ήδη την «Τρύπα νούμερο 3» με… οικολογικό περιεχόμενο. Άντε, ας κάνουμε μιαν ευχή, να τις δούμε κάποια στιγμή και τις τρεις τρύπες μαζί, να προβάλλονται στους κινηματογράφους.
Η δουλειά του Ιορδάνη, έχει την αίσθηση του προσωπικού και του χειροποίητου. Μοναχικός κινουμενάς ο Ανανιάδης, υλοποιεί τα σεναριάκια και τις ιδέες του, μακριά από τα μεγάλα εργαστήρια με τα πανάκριβα μηχανήματα και τις τρελές υπερπαραγωγές. Ελεύθερες τρεμάμενες γραμμές, ήρωες με ελάχιστο χρώμα, απέριττα ασπρόμαυρα backgrounds, όλα ενορχηστρωμένα στις ανάγκες του αστείου και της ιδέας και όχι στην προσπάθεια ενός εικαστικού ή κομπιουτεροκάπως εντυπωσιασμού.
Ιδέες που καθρεφτίζουν και τις ανησυχίες του Ιορδάνη για την σύγχρονη ζωή, τις αντιφάσεις, τα αδιέξοδά της και που η …εμψύχωσή τους, απαιτεί πολλές φορές, βήματα ενάντια στα «επαγγελματικά» και οικονομικά συμφέροντα του δημιουργού τους. Ο Ιορδάνης στο πνεύμα των ημερών μπορεί για πολλούς να φαντάζει και λιγάκι Δον Κιχώτης, με Σάντσο Πάτσα τα ταινιάκια του. Άλλοι χαλούν τη ζωή τους να φτιάχνουν περιουσίες και ν’ αλλάζουν αυτοκίνητα και άλλοι την χαλούν για να φτιάχνουν …τρύπες. Τι να κάνουμε. Έτσι «λογική» που είναι η ζωή μας, ευτυχώς που υπάρχουν πάντα και μερικοί τρελοί να ονειρεύονται, να γελούν και να στενοχωριούνται για λογαριασμό της κοινωνίας.
Α! και κάτι σημαντικό. Ο Ανανιάδης δεν κρατάει την τέχνη του και τα μυστικά τερτίπια της, για τα ντουβάρια του εργαστηρίου της οδού Μπόταση. Διδάσκει κινούμενο σχέδιο εδώ και πολλά χρόνια στη σχολή Ορνεράκη…